Philippine Literature in Binisaya

Ulan-init

?Hooooo!?

Gibira ni Nenet ang pisi nga nagtapot sa ilong sa kabaw, mihunong kini sa pagkadungog sa iyahang singgaak. Nagtungtong siya sa buko-buko sa mananap nga ganina pa naghalhal. Walay klase, mao nang nanghakot silag lubi kauban ang iyahang maguwang nga si Teban, disi-says anyos ug manghod nga si Pawpaw nga dyes ang panuigon. Tig-isa silag tugsak sa iyahang mga igsoon, gama kini sa kawayan nga adunay hait sa punta aron madagit ang lubi nga ilang ipanulod sa ilahang kariton.

?Punu na!? tubag sa igsoong si Pawpaw paghuman og hakot sa lubi.

Read More

Ang Kalibotan Gawas sa Kalibotan

WALAY klaro ang mga estorya unsa gyoy tinuod nga nahitabo nila ni Titing Artaud ug Estelita Uy nganong kalit lang silang nawala ug wa na igdungog usa ka buntag sa Abril nga ang kainit sa berano morag mga lansang nga tayaon nga nangahulog sa aseras. Hanap na man god kaayo karon sa memorya sa katawhan ang maong sugilanon? sama kahanap sa saad sa usa ka politikong bakakon. Ang nagpabilin na lang sa kolektibong memorya sa katawhan mao kining mosunod:

Ang mga sakop sa Bathalad ug Ludabi niadtong panahona sa pagkabaniog sa hitabo nagsigeg panakla ug dili makatuo nganong kalit lang silang nawala? sila si Titing ug Estelita? sa sirkulasyon sa katitikan nga unta anaa man sila sa kinapungkayan sa ilang arte sa panulat. Ang mga lingo-lingo ug panakla sa kahinugon mabatyagan bisan diha sa mga sugang neon sa mga balay-kahilayan sa Mango Avenue, mahidunggan bisan diha sa pagawng bosina sa mga dyip-pasaheroan sa Colon.

Read More

uwan: ako ug siya

adunay kalit nga kilat ug kusog nga dugdog
sa pagginaksanay namo ilawom sa halapad nga kaadlawon.
nagpalaumbaanay gilayon ang uwan sa pagpangtagak.
ug sa pagdapat niini sa among atop, sa mga dahon
ug mga sanga sa kahoy sa gawas, sa mingaw nga kalsada,
ug sa nag-inusara namong tugkaran,
tagsa-tagsa dayon kining nangapusgay
ug nagyawyaw og mga buak nga mga pulong: 

          god                  balik                                   
            man           nalang                                  
                ikaw    siya                                      
                 husto di na 

mituwak ang uwan ug mitalikod siya.
ug ako igo nalang mihapuhap sa kahaw-ang namong duha.

Tinagutlo nga Pag-aninaw sa Tuboran

I.

subay ning sandayong midagayday 
ang tubig gikan nianang tubod sa karaang kamansi

diin giugbok mo ang talinggab sa patong nga kawayan diha sa iyang kasingkasing
ug mibugwak ang iyang tam-is nga luha

kon imong tutokan ning gisubayan sa tubig
ang lumot mikunot na, apan lunhaw gihapon—himsog, ambongan, walay sama

nga misala sa bul-og sa luha sa kalipay 

timan-i: 
kining tubora mao ang matuod nga katagbawan sa kalibotan nga

bisan sa kataposang lad-ok sa tamsi, mobalik ug mobalik siya aron sa pagsigop sa sabaw nga inipis sa iyang Inahan

Read More

(hI)Law-as

i.

makamingaw imong baybayon.
ang mga lusay sa imong hunasan,
ang tambasakan sa imong bakawan,
imong paghagunghong taliwa sa akong bilahan.

pagaisipon sa gihapon nga bugsay imong dila;
sa katuyoman, ang akong mga tudlo
manghiram sa bakasi 
nga idlas sa akong mga kamot.

Read More