Lugdas

(Dulang May Isang Yugto) 

Mga Tauhan: 

Pilar – matagal ng kasintahan ni Ramon at sabik na sabik na  naghihintay sa kanyang pagbalik galing sa Mindanao kung saan  kasalukuyang nadestino ang sundalong kasintahan. Pinangakoang  pakakasalan sa pagbalik ni Ramon mula Mindanao. 

Ramon – isang sundalong na destino sa Mindanao. Tapat sa trabaho  ngunit nasangkot sa isang kontrobersyal na pagkasawi ng isang magsasaka sa isang nasabing engkwentro laban sa pinaniniwalaang mga rebelde. 

Na’am– Na biyodang may bahay ni Daag, isang magsasakang nasawi  sa engkwentro sa pagitan ng mga sundalo at pinaniniwalaang mga rebelde. Kasalukuyang buntis. 

Bailan – Pinakamatandang babaeng nagsisilbing pangulong pangespiritwal sa tribo. 

_________________________________________________________________________

Tagpuan: 

Makikitang nagsasagawa ng ritwal ang Subanong Bailan, ang  pangulong pangespiritwal ng tribo, kasama ang buntis na may bahay ni Daag na si Naam, para makatawid sa kabilang buhay ang  kaluluwa ng isang mag-uumang nasawi sa isang engkwentro sa  pagitan ng mga sundalo at pinaniniwalaang mga rebelde.

Sa isang banda ng entablado, makikitang naka upo si Ramon  at bakas sa kanyang mukha ang lalim ng kanyang iniisip.  Nabibigatan sa kanyang nararamdaman na may kaugnayan sa kanyang  kinasangkotan na kontrobersyal na pagkasawi ng isang mag-uuma  sa gitna ng engkwentro ng mga kasamahang sundalo at sa  pinaniniwalaang mga rebelde sa bukid ng Laat, sa pulo ng  Mindanao. Makikita rin sa entablado ang kasintahan ni Ramon na  si Pilar na kinakausap siya sa kanyang puso at isip. 

_________________________________________________________________________

Music 1 ( Subanen Instrumental) 

Song 1 : ( Lahat) 

Baa…. Ma’niin mu na dun diin 

Baa…. Ma’niin mu na dun diin 

Baa…. Ma’niin mu na dun diin 

(Hindi… Huwag kang magdalawang isip na gawin ngayon) Hinahabi  

Hinahanap 

Ang katotohanan 

Sa lilim ng katarungan 

Hinahangad 

Hinihiling

Ang bawat ikot 

at hibla ng buhay 

Naaani 

Inaani 

sa takda at di takda 

sa panahon o sa kahon. 

Na’am: Isang buwan. Isang buwan na lamang at masisilayan na ni  Dawin ang mundong ito, mahal ko. Ngunit, paano ngayon? 

Pilar: Ngayong araw ang nakatakdang pagbalik mo, Ramon. Anong  ibig mong sabihin? 

Ramon: Sabihin ko man ang totoo, ngunit di ninyo maiintindihan.  

Bailan: Maaintindihan ang lahat sa pagsibol at pagkahinog ng  pusong payapa. 

Music 2 ( Subanen) 

Song 2: (Bailan) 

Daaaaa’an….daaaa’an,  

Mepinalami.. Diwata Migbebaya…. 

Apo As’g….Mahiwaga… Apo As’g Maawa ka.. 

Na’am: Pinaslang ng walang kalaban laban si Daag. Baylan,  hindi rebelde ang asawa ko!

Bailan: Na’am, magpakatatag ka. Alang-alang sa iyo sa sa  dinadala mo. 

Na’am: Bakit ganun, Bailan? kapag ba katutubo? Kapag ikaw ba’y  magsasaka? madaling maturingang rebelde? 

Music 3 ( Subanen Instrumental) 

Song 3 : ( Na’am) 

Payak na pamumuhay 

Ang tanging hangad 

Sa bawat butil ng pala’y 

Kapalara’y banayad 

Ngunit bakit kay daling linlangin 

At hamakin 

Pagkatao ba namin 

Ay tinadhanang lupigin? 

Pilar: Ramon, umuwi kana. Mahal ko… tuparin mo ang iyong  pangako… 

Ramon: Oo, nangako ako. Nangako ako kay Pilar, aking mahal, at  sa bayan ko na pagsisibilhan sila pareho ng may buong tapang  at katapatan. 

Na’am: Katapatan. Ito ang hinihingi namin sa kanila, Bailan.  Ngunit bakit kay ilap?..Bakit..? 

Bailan: Bakit, Na’am? sumusuko kana? 

Pilar: Susukuan mo na ba ako, Ramon?  

Ramon: Susuko? Sino ang susuko kanino? Kanino dapat sumuko?

Music 4 

Song 4 (Bailan) 

Nnnnnaaaaaaaaammmppyaaaa…. 

Pag-asang mailap, 

hindi bulag pero mahirap,  

mahanap,  

mayakap,  

para sa katulad  

nating sa hangin 

na lamang nakikiusap. 

Pilar: Nakikiusap ako, Ramon. Umuwi kana… 

Ramon: Uuwi ako para sa iyo, Pilar…  

Pilar: Ramon…maglalakad pa tayo sa altar, hindi ba?  Pakakasalan mo pa ako…

Ramon: Magpapakasal tayo, Pilar… 

Music 6 

Song 6 ( Ramon at Pilar) 

Hinagpis at pangungulila 

Ang sa araw-araw ay sinisigaw 

Umaasang isang umaga ay anino mo’y 

Sa wakas ay dudungaw 

Sa mga gabing nagdaan 

Sa panaginip ko na lamang dinadaan 

Ang makitang ikaw at ako, tayo 

Nag bubulungan at nagyayakapan 

Hanggang sa maging isa 

Diwa nati’t kaluluwa 

Magkaugnay, magkaramay 

Sa bawat paghampas 

At pagdaloy ng alon 

Sa dalampasigan ng ating mga pangarap. 

Na’am: Bailan, walang kasalanan si Da’ag…pero… 

Ramon: Pero hindi ko sinasadya.. lintik na.. alam nila iyon!!!

Na’am: Hindi iyon ang lumalabas sa balita, Bailan? Sana…

Ramon: Sana ako nalang. Ako nalang sana, baka kung nagka ganun… 

Pilar: Ganun na lang ba iyon, Ramon? Iiwan mo nalang ako sa ere?  Ha? Ano? 

Na’am: Bailan, sabihin mo ang dapat kong gawin. Ano ang… 

Ramon: At ano? Anong maaring kahahantungan nito kung sasabihin  ko ang totoo? 

Pilar: Alin ang totoo dito, Ramon? 

Ramon: Ang totoo? 

Na’am: Oo, ang totoo? Baylan? May pag asa ba kaya? 

Bailan: Katotohan, mailap, ngunit kahit gaano ka saklap,  lulutang at lilitaw ang kapangyarihan ng pusong busilak,  mananaig ang katapatan sa sarili sa pinakamalapit na hinaharap. 

Music 7 

Song 7 ( Ramon ,Pilar, Ina ) 

Inuusig ang puso ko’t bibig

Sa himig ng kamalayan 

Kamalayan na panig 

sa patas na batas 

Batas na tutupad 

Sa mga pangakong binitawan 

Binitawang salaysay  

Pagtitibayin at panunumpaan 

Panunumpa na tagos 

Sa kaluluwa’t diwa 

Ng isang taong dakila 

Dakila sa sarili,  

kapwa  

at bayan. 

Bailan: Manalig, ka Na’am! 

Na’am: Diwata….Mepinalami…Megbebaya…

Pilar: Mahal kong, Ramon. 

Ramon: Pilar, mahal ko… mahal ko ang bayan ko.

Music 8 

Song 8: ( Lahat) 

Mmmmmmm…naaaa… 

Mmmmm…naaaa…. 

Ani ng buhay 

Alay sa bayan 

Katarungan  

Ang kulay ng dugong dakila 

Katotohanan  

Ang pakpak ng pusong Malaya 

WAKAS 

_____________________________________________________________________

All rights reserved.

First Performance of “Lugdas” was during the 2019 Short and Sweet Play Competition ( Musical  Category) at the Mindanao Association of State Tertiary Schools, Inc. Socio-Cultural Festival,  Camiguin