October 2023

Nataran

Ronan Lingatong October 12, 2023

ANG PAGBANAGBANAG SA hanayhay nga kabukiran ang nakita ni Hugo. Hangtod nag-anam-anam og pakita ang gabon nga milugdang ngadto sa nagkabulingit nga yuta, sangko sa pagkaklaro sa mga giwang sa buntod sa Hantag, sa Kabuwaw, ug sa Alimpatongan, nga naglibot sa iyang payag.

Iyang gipangsaboran og mga sapal sa lubi ang binuhi niyang mga manok sama sa basilan, bantam, bisaya, ug kaber.

Pagkahuman, misulod siyag balik sa iyang payag aron magdung-ag. Plano nga sabakongan ni Hugo ang bugas-mais og mga sinip-ak nga kamoteng gitawag og kabutho. Read More

Nanaghoy ang Dahili sa Ginbiktan

Rey Araneta October 12, 2023

TALAGSAON ang iyang pagka dahili. Morag gisapnay lang siya sa mga bukton sa bungtod sa Sagkaon. Dili sad siya lisod lugsongon o sagkaon.  

  Dinhi ko gitisok, miturok, og mitubo sa Sityo Dahili uban ang pagbangon sa Adlaw sa sidlakan nga pirme nakong malantawan sa unang bentana sa among payag. Dinhi unang nanalingsing ang linghod nako nga kinabuhi ug kinaadman uban sa mga tinubdan: ang katubhan, ang kamaisan, ang kasagingan, ang bayabasan, ang mga kakahoyan, ug ang mga payag, nga bisan sa ilang kawad-on, nagpabiling mitanday ug nagpa-uraray sa Dahili.   

  Ang unang tinubdan sa Dahili mao si Ingko Ignacio. Ang pagpangayo nakog kamunggay sa labong nilang nataran gisubakan sa daghan niyang mga sugilanon. Kaniadto kuno sa panahon sa Hapon, ang Dahili agianan sa mga Pilipinong sundalo nga nanagka sa bungtod sa Sagkaon. Pero bisan dugay naman tong giyera, hangtod karon daghan pa man gihapon didto ang manaka sa bungtod. Daghan na pod ang wala mamalik og lugsong. Kadaghanan kanila mga lalaki, mga amahan nga sinaligan ug mga haligi sa panimalay. Asoy kini sa otsenta anyos nga tigulang nga nagsigeg pahulay sa silyang tuwang-tuwang sulod sa iyang payag. Pinaagi sa iyang kamunggayan, akong nakutlo ang mga sugilanon nga misumpay sa nagkahanap nga kagahapon.  Read More

Makit-an Pa Nako Siyang Galaroy-laroy sa Kilid-kiliran

Cyrus Adrian Rom October 12, 2023

Basa ang akong mga tsinelas. Luod ang pamati nako sa akong mga tiil ug batiis apan karon, dili man kaayo lisod aguwantahon. Nagatunob ako sa kabasakan, nagatanom og mga palay dinhi ug diha hangtod nga ang singot nga nagatilagak paubos sa akong ulo ug ang Adlaw nga nagalibugyaw sa iyang kaigang sa akong likod dili na maantos. Pagkahuman, mibarog ako, gipahid ang akong singot ug mipahuway og pipila ka minutos usa mipadayon sa akong trabaho. 

Nauwahi ako og tanom sa buwan mao nga kahibawo ko nga pag-ulbo sa palay, nalangan na ang pagbayad sa akong abang sa yuta. Ang lokal nga kahugpongan sa mga mag-uuma nakadawat og balita gikan sa agalon nga tanan kami pawagtangan og luna sa maong yuta. Wala ko masayod unsay hinungdan. Aduna to sa papel seguro apan dili man ko kamao mobasa.  Read More

Ikalawang Kamatayan

Malaya October 12, 2023

“Naay gipusil didto! Buak ang ulo, gisumpak!”

Dali-dali akong tumakbo patungo sa kumpulan ng mga tao nang marinig ko ang balita. Madaling araw na at nagising ang buong eskinita sa tunog ng ambulansya. Umiikot ang pula at asul na ilaw ng sasakyan ng pulis, hindi ko masyadong maaninag ang duguang katawang nasa kalsada.

Wala na ang heels nito, halos nahubad na rin ang itim na dress nitong suot. Nagkalat ang laman ng shoulder bag at duguan ang mahabang buhok. Read More

Feli

Ariel Logroño October 12, 2023

“Tana, Day!” agni ni Lucia kang Feli aron pagkuha sa wilwig nga ipanghatag sa ilang Kapitan.

“Taysa kay maglawog sa kos baboy. Huwata ko!” hangyo ni Feli nga nagkapuliki og abis sa bani.

” Gi–house-to-house man kuno silang mga Torreon gabii ni Kapitan kay nahibaw-an kunong mitambong sa rally sa pikas?” matod pa ni Lucia nga naglikit sa iyang tinustos.

“Uy! Mao ba? Unya Luz?” eksayted nga panguta ni Feli. Read More