February 2020

It is snowing in your country

I am looking out the bus window playing
River by Joni Mitchell. It is snowing there,
you sent me pictures of cobblestoned streets,


of you and your lover, four degrees cold, you
say. Meanwhile the trees are green as ever here
in my country. The children chase the chickens


and the sun trails off behind them. A mother
is picking green mangoes from the trees and
the men are drinking rice wine by the road.

The river runs smoothly, slowly painting the dry
rocks, while the stray dogs are swimming with
the catfish. The farmers are resting in their huts

beside the sleeping water buffalos. But it don’t snow
here, Joni sings, it stays pretty green. What do I know
of winter? I ask the rice fields of my country,

of snow? I only know of birds and trees and wishful
thinking. I know only of cold. I wish it snows here.
I wish you are here. In the prairies beside me lying

in the lush dry grass, laughing, and it is summer.

Ka-wala-kan

Kalimutan mo muna ang agham,
silayan ang langit sa malayang isipan.

  Kalimutan mo muna:

     na hindi talaga patay-sindi
ang ningning ng mga tala,
at ipinagtagni-tagning alikabok lang
ang nagpapakislap sa banaag nito?
isipin mo na lang na may talukap
din ang mga bituin, kailangang
kimisap maya’t maya, at
tuwing umaga’y humihimbing.

     na pundido talaga ang buwan
walang sariling sinag, at
nananatiling bilog kahit kailan?
isipin mo na lang na may mga ugali
rin ito, kaya pabago-bago ng mukha
at kumikinang lang sapagkat
binigyang halaga.

     na nakalipas na lahat ng
natatanaw mo sa kalawakan?
isipin mo na lang na isa siyang gala
walang pakialam sa oras, at
walang hinahabol na
pagpupulong o pagkikita.

  Kalimutan mo . . . na ang lahat
      ng kasalukuyan ay tapos na.

Sige na, kalimutan mo muna

ang lohika,

   at

marahang

magsayaw

    sa

entablado ng kamangmangan

Ang Karamdaman ng Dagat

Tatakbo ang bata sa pampang,
            magtatampisaw,
sisisid sa isang dipang lalim
            at makikita
sa malabong salamin ng matanda
            ang tulya, lumot,
naglalarong maliliit na isda.
            Sasali ang bata sa tagu-taguan ng mga isda,
siya ang taya,
            hahanapin niya sila.
Sisisid muli ang bata, dalawang dipang lalim
            at makikita
sa malabong salamin ng matanda
            ang bahura, taklobo,
mas maraming naglalarong mga pawikan.
            Sasali ang bata sa tagu-taguan ng mga pawikan,
siya ang taya,
            hahanapin niya sila.
Sisisid muli ang bata, sampung dipang lalim
            at makikita
sa malabong salamin ng matanda
            ang pating, balyena,
dugong at pugita,
            naglalarong mga dambuhala.
Sasali ang bata sa tagu-taguan ng mga dambuhala,
            siya ang taya,
hahanapin niya sila.
            Sisisid muli ang bata, isang libong dipang lalim
at makikita
            sa malabong salamin ng matanda
ang lumubog na mga Vinta, ang binhing perlas ng huling Binukot,
            ang natutulog na Bakunawa.
Wala nang naglalarong mga isda o dambuhala.
            Hubad ang dagat sa malamig nitong alon sa ilalim,
dumadaluyong ang kawalan at kadiliman
            tinatangay ang diwa ng musmos sa siphayo ng pag-iisa.
Natagpuan ng bata ang sariling puso
            sa pusod ng dagat na puno ng lihim
at doon niya natiyak
            ang alamat ng lumubog na isla ng mga alaala.
Aahon ang bata sa kawan ng dagat,
            tulad ng paghila sa angkla,
tangan ang bigat ng puso sa nakita
            dahil sa naglahong mga kalaro
at doon niya madaratnan
            na duguan na ang matandang araw
sa kagat ng dapithapon.
            Tatakbo ang bata pauwi,
ang mga naiwang bakas ng paa
            dagling buburahin ng alon
at magiging ulyanin muli ang dalampasigan
            sa matapang na paslit na sumuong
sa puso nito.

Ang Hiniling Ko’y Umulan

Noon, ang mga ninuno nati?y nagdarasal
kay Bathala kapag mayroong matinding tagtuyot
o unos na gumagambala sa nayon;
kaya?t nag-alay sila nang mga awit at sayaw
sa buwan, mga puno?t araw upang masiguradong
maliligtas ang kanilang buong siyudad
laban sa mga sakuna.

Taos-puso silang nagtiwala
sa mga agam-agam at hindi nakikita ?
sa mga elemento?t haka-hakang
walang kasiguraduhan
ang kapayapaan.

Ngayon, patuloy kaming umaasa
na maisasalba pa ang mga pananim
at halaman naming pilit dinaraan
ng kung anong delubyong
hindi naman galing sa kalikasan.

Nagbibitak-bitak na ang aming balat
kasabay ng lupang sinasaka.
Ngayo?y tag-gutom sa aming lugar
na kung saan marapat yumabong
ang mga ani?t pananim,
na kami ang nagtanim, ngunit hindi makain
nang sariling mga bibig.

Kaya?t sinunod ko ang siste ng ating mga ninuno:
nagdasal ako kay bathala?t umawit ng kanta
ngunit ang ritmo ay pasigaw. Naghain ng mga sayaw
ngunit palusong ang mga paa.

Ang hiniling ko?y umulan
upang hindi na gamiting pandilig
ang aming mga luhang gabi-gabi na lamang iniigib ?
ngunit walang panginoong nakinig
sa amin pagtitiis.

Hanggang sa dumating ang panahon ng tag-ulan.
Kay tindi. Kay rahas. Kay saklap.
Ang hiniling ko?y hindi ganito:
ngunit nadiligan naman ang aming sakahan,
gamit hindi tubig, kundi ang sarili
kong dugo.