1. INT. PAYAG – GABII
Si LILIAN, usa ka 17-anyos nga dalaga, nalingkod kilid sa ALBOLARYO, usa ka mananambal nga mga 50-anyos, sulod sa iyang payag nga napuno sa siga nga mga kandila.
Nisayaw ang puti nga kurtina sa hangin.
Nagluhod sila sa atubangan sa altar nga gipalibotan sa mga relihiyosong simbolo, mga tanom-tambal, ug lana.
Gipiyong sa Albolaryo ang iyang mga mata ug nag-awit og mga pag-ampo palibot kang Lilian.
Sa altar, duol sa tanom-tambal ug lana, aduna usab mga kutsilyo, usa ka panaksan nga naay dugo, ug mga gunting.
Gidalit sa Albolaryo kang Lilian ang tanom-tambal.
ALBOLARYO
Dos mil para ana day.
Nisanong dayon si Lilian ug mikuot sa iyang bulsa.
ALBOLARYO (PADAYON)
Apil na ang pag-ampo sa katigulangan.
Nahinumdom si Lilian nga kulang iyang kuwarta. Gitan-aw niya ang tanom-tambal sa iyang kamot.
LILIAN
Di ba puyde mahangyo, Nong?
Mitindog ang Albolaryo.
ALBOLARYO
Wa tay mabuhat ana day,
LILIAN
Sige na, Nong…
Gikuha sa Albolaryo ang tanom-tambal gikan sa iyang kamot.
ALBOLARYO
Mao nay presyo sa kinabuhi.
Masulob-on ang nawong ni Lilian.
2. EXT. KABUNGTORAN – HAPON
Naglingkod si Lilian daplin sa usa ka habog nga bukid, gilibotan sa iyang mga bag.
Sa iyang panan-aw paingon sa ubos, makita niya ang katas-on sa pangpang.
Nagtan-aw siya sa bata nga mga silingan nga nagdula sa ubos sa walog.
Ang mga bata — ang usa, tigulang nga batang lalaki, ug ang usa, batang babaye, ug ang labing gamay nga batang lalaki nga puwerteng hugawa ang sinina.
Nagdula sila sa patay nga lubi, gipatidpatiran kini, nagkatawa.
Nagtan-aw si Lilian kanila nga puno sa kasubo ug konsensya.
Mitayhop ang kusog nga hangin, ug gilupad ang lubi palayo sa mga bata.
Gipaningkamotan nila kini’g gukod, hangtod nahanaw na sila sa panan-aw ni Lilian.
Gisuwayan ni Lilian nga masundan sila pero nawala na gyod kini sila sa iyang panan-aw.
Mipaling siya palayo gikan sa walog ug mitindog.
Ang lubi mibalik og kaligid padulong sa walog, gipadagan sa usa sa mga bata.
Tagsa-tagsang nagpakita og usab ang mga bata sa layo, mibalik sa panan-aw ni Lilian.
Mipukaw og balik si Lilian padulong sa walog, nagginhawa og lalom samtang gikipot ang iyang tiyan.
3. EXT. WALOG – ADLAW
Usa ka uga nga lubi miligid sa dalan, ug misugat ni JOSEFINA, usa ka babaye nga mga 40 anyos, naggakos og samaran nga manok sa iyang mga bukton.
Hapit siya napandol tungod niini mao iya kining gisikaran ug dayon namalikas.
Naabot ang mga bata dihang gisikaran na kini ni Josefina.
JOSEFINA
Sayo pa kaayo, nagduwa-duwa na mo! Maayo pa mouli mo sa inyo ug tabangi inyong inahan. Uli, uy, uli!
Nidagan palayo ang mga bata.
Nalisang ang manok ni Josefina sa kalit nga lihok, iyang kining gihapuhap.
Kadtong nikalma na ang manok, nangagho siya.
JOSEFINA (PADAYON)
Mga siawan…
Nagpadayon siya sa paglakaw, apan nibarog siya sa kalit dihang nakita niya si Lilian sa ibabaw sa bukid nga nagtutok usab kaniya.
Wala katingog si Josefina, halos dili makatuo. Gitutokan ni Lilian ang manok, samtang si Josefina nagtutok sa mga bag.
Mituktogaok kini ug miputol sa kahilom.
4. EXT. BUKID–WALOG – ADLAW
Minaog si Lilian gikan sa bukid, nag-atubang kang Josefina.
LILIAN
Nay–
JOSEFINA
Abot lang ka’g di mo amen.
Gitutokan ni Lilian ang mga kamot sa iyang inahan nga nagsuporta sa lubotang bahin sa manok.
Nagginhawa og lalom si Lilian ug gibutang ang iyang kamot sa agtang.
Gitutokan siya ni Josefina, gikan ulo paingon tiil.
LILIAN
Daghan kag daog ron, Nay?
Gihugot ni Josefina ang pagkupot sa manok ug sa kuwarta nga iyang gihawiran.
JOSEFINA
Ngano man, niari ra ka aron mangayo?
Mipaling og tan-aw si Lilian, puno sa kaulaw.
LILIAN
Mamaylo ta ko, Nay.
JOSEFINA
Tagnaan ko pa lagi. Para asa na napud na nimo?
LILIAN
Pangbayad unta’g sinking fund, Nay.
JOSEFINA
Human na kog ilara, Lilian.
Gisulod ni Josefina ang kuwarta sa iyang bulsa.
Mikupot si Lilian sa tumoy sa sinina sa iyang inahan, nagpakiluoy.
LILIAN
Sige na, Nay…
Gihapak ni Josefina ang kamot ni Lilian.
JOSEFINA
Ayaw gud og pabuyag, Lilian.
Milakaw si Josefina.
Nagpabilin si Lilian, nagbarog lang, daw walay mahimo.
Gitutokan siya sa manok daw mora og tawong nagtan-aw kaniya.
Mibawos pod siya og tutok.
Hinay-hinay nga nabag-o ang ekspresyon ni Lilian — nahimong malimbongon, morag naa siya’y maayong plano.
JOSEFINA (PADAYON)
Unsa man, diha raka mopuyo?
Naigking si Lilian, daw napukaw sa iyang pagkatulog.
Gidali niya’g punit ang iyang mga bag ug misunod sa iyang inahan.
5. EXT. BUKID – SUNOD ADLAW
Nagdali og lakaw si Lilian paingon sa bukid, gunit sa manok sa iyang mga bukton.
Matag karon ug unya, molingi siya sa likod para tan-awon kon adunay nagsunod.
Iyang gibutang ang manok sa yuta.
Gihaplos-haplos niya kini parehas sa gibuhat sa iyang inahan.
Iyang gikuha ang pagkaon sa manok gikan sa iyang bulsa ug gipakaon kini.
LILIAN
Ka very good…
Gipainom niya kini gamit ang daan nga botelya sa tubig.
Napiskan sa tubig ang iyang nawong ug iya dayon kining gipahiran.
LILIAN (PADAYON)
Kay very bad!
Mitingog og malipayong tono ang manok. Nisangko si Lilian, nalingaw bisan pag napiskan.
Naglingkod lang silang duha sulod sa pipila ka gutlo.
Miabot ang iyang amigo, usa ka batan-on nga lalaki, baynte anyos, sakay sa motor.
AMIGO
Hoy, Lilian!
LILIAN
O! Huwat sa!
Gikan sa bukid, naghinay siya og lakaw paubos, gunit gihapon ang manok nga morag walay kabalaka.
6. EXT. KILID SA KALSADA – ADLAW
Nalipay ang iyang amigo sa pagkakita sa manok.
AMIGO
Di kaha ka kasab-an sa imong Nanay ani, Lilian?
Pasiaw niya og sulti.
AMIGO (PADAYON)
Iya baya ning dagon.
LILIAN
Nananghid ko oy…
Gihatag niya ang manok ug naglikay nga di maigo. Daw nagsugod og kahadlok ang manok sa pagpakpak sa iyang mga pako.
AMIGO
Aw, mao ba…
Gisusi sa iyang amigo ang manok. Gikuha niya ang iyang pitaka, ug nagkuha og kuwarta.
Gihatag kini niya kang Lilian.
Giihap dayon kini ni Lilian .pero kulang pa gihapon. Gitan-aw niya kini nga walay gana.
Napulo ka tag-100 nga papel ug upat ka tag-50 ra.
LILIAN
Isa ka libo ra?
Nisinghot ang iyang amigo, dayon gikuha pa gyud og dugang nga kuwarta sa iyang bulsa.
Gipakita niya kang Lilian ang tulo ka tag-100 nga papel.
LILIAN (PADAYON)
Lima ka gatos nalang, Noy…
AMIGO
Di man pud tantong gwapo imong manok, Lilian.
Gihatag ra niya ang tulo ka tag-100.
Gidawat ni Lilian ug nagpanghupaw
Gitan-aw niya ang manok, luya ug murag gutom.
Gisuway niya og ihap ang kuwarta samtang gasige og tuktokgaok ang manok.
Nasamukan siya sa kasaba.
Gitutokan niya ang kuwarta ug dayon sa manok.
Gibalibaran niya ang kuwarta, gibalik sa iyang amigo.
LILIAN
Pasensya najud ha…
Gikuha balik ang manok, samtang giuli ni Lilian ang kuwarta nga iyang nadawat.
AMIGO
Sige nalang, pinangga baya na’s imong Nanay, kanunay daog sa sabong.
Misanong si Lilian samtang naghapuhap sa manok.
Misaka siya og balik sa bukid.
Nakadungog siya og katawa ug dula sa mga bata pero sa dihang milingi siya, wala ang mga bata. Iyang amigo ra ang iyang nakita nga nagpaandar sa motor palayo.
7. EXT./INT. PAYAG – ADLAW
Nanuktok si Lilian sa pultahan, nagkarakara. Human sa daghang pagpaningkamot, miabli kini.
LILIAN
Nong,
ALBOLARYO
Naa naka’y ikabayad, Inday?
Naglisod si Lilian og tubag.
LILIAN
Kuan, kanang…
Gisugdan na og sirado sa Albolaryo ang pultahan apan gibabagan kini ni Lilian gamit ang iyang tiil.
Naguba ang nawong sa Alboraryo, klarong wa nalipay. Nitutok kini kang Lilian, dayon abli sa pultahan.
Gipakita ni Lilian ang manok sa iyang mga kamot.
Gitugotan siya nga mosulod.
8. INT. SA PAYAG, SALA – BUNTAG
Migawas si Josefina gikan sa iyang kwarto. Nanguy-ab.
JOSEFINA
Lilian, nabalik naman gyod ka, kuyogi kuno ko ngadto sa merkado, bi, kay kabug-at intawon sa akong alsahon nga—
Mihunong siya sa kalit tungod sa kahilom sa palibot.
Naglibot siya sa gamay nilang balay nga daw naay gipangita.
9. INT. KUSINA / KAN-ANAN – BUNTAG
Klaro ang iyang kapakyas, miadto si Josefina sa kusina ug nagpabukal og tubig. Giluto ang DUHA KA ITLOG ug USA KA PACK SA PANCIT CANTON.
Naghinam-hinam siya nga gikuha ang DUHA KA PLATO unta apan naka-amgo siya nga nag-inusara ra siya, gibalik ang usa ka plato, ug gikuha lang ang usa ka tasa ug usa ka pares nga kutsara-ug-tinidor, gibutang sa lamesa.
Magul-anon ug nasagmuyo siya nga milingkod sa lamesa.
Sa bungbong, nakapilit ang hulagway nila ni Lilian sa iyang graduation pag high school.
Wala pa mabukal ang tubig, mitindog siya. Ug dayon nangita og mga gamit sa sabong sa hunos, ug migawas sa balay.
10. EXT. SA PAYAG, TANGKAL SA MANOK – BUNTAG
Misugod siya og istorya sa iyang manok nga puno sa gugma samtang naglakaw siya padulong sa tangkal niini.
Sa nataran, aduna lubi nga nabiyaan duol sa tangkal.
Adunay kakulba sa iyang nawong.
Ang manok wala na sa tangkal.
11. INT. PAYAG – ADLAW
Ngitngit sa sulod, usa lang ka lampara ang naghatag og kahayag.
Tataw nga dili komportable ang manok nga gunitgunit ni Lilian.
Nag-atubang siya sa Albolaryo nga nag-andam sa:
kutsilyo, gunting, ug panaksan nga may mansa sa dugo, ug mga tanom-tambal.
12. EXT. KALSADA – ADLAW
Nagsugod og pangita si Josefina sa iyang manok sa ilang kasilinganan.
13. INT. PAYAG – ADLAW
Gihatag na ni Lilian ang manok sa Albolaryo, pero wala pa niya buhii.
ALBOLARYO
Ipiyong ra imong mga mata, Inday. Mahuman ra ning tanan.
Misinggit og kusog ang manok.
14. EXT. KALSADA – ADLAW
Nangutana si Josefina sa mga tawo nga naglabay-labay kon nakakita ba sila sa iyang manok.
Ang uban wala mitubag. Ang duha ka mga inahan nga naglabay mitubag og kabalaka.
15. EXT./INT. PAYAG – KADLAWON (DUOL NA MOHAYAG ANG ADLAW)
Human sa tanang panghitabo, gisirado og kusog ni Lilian ang pultahan sa payag.
Nagbarog siya sa gawas, nagginhawa og lalom.
Sa bentana, iyang nakita ang Albolaryo nga naghinlo sa dugoan nga kutsilyo.
Nidagan palayo si Lilian.
16. EXT. WALOG – KAGABIHION (DUOL NA MOHAYAG ANG ADLAW)
Nagpadayon og pangita si Josefina sa walog, karon uban na ang duha ka nanay, usa ka mag-uuma, ug ang amigo ni Lilian.
Mihunong og lakaw si Josefina pagkita niya sa silweta sa manok. Mihunong pod og lakaw ang uban.
Giduol niya kini aron maseguro.
Tinood gyod. Iya kining manok. Dako ang ngisi ni Josefina.
Pagkalit, milugwa pod ang silweta ni Lilian.
Nisandig siya sa kahayag sa adlaw nga naglubong pa sa likod.
Walay pagduha-duha, nidagan si Josefina padulong sa iyang anak.
Nagkita sila sa tunga-tunga sa walog.
Gitutokan sa uban nga mga tawo samtang nagdungan og lakaw si Lilian ug Josefina. Ang manok nagdagan-dagan ang manok sa ilang kilid.
17. EXT. WALOG – KAGABIHION (HUMAN SA PAGLUBONG SA ADLAW)
Aduna’y mga bata, usa ka magulang nga batang lalaki, usa ka batang babaye, ug usa ka pinakagamay nga bata nga malipayong nagdagan-dagan sa bukid.
Dili na sila daw luoy tan-awon. Limpyo na ang ilang sinina, malinawon na pod ang ilang nawong.
Nagtindog si Josefina ug Lilian sa walog, nagtan-aw kanila.
Ang mga bata nagdula sa duwa og “Nanay-Tatay”.
MGA (nagkanta):
Nanay, Tatay, gusto kong tinapay. Ate, Kuya, gusto kong kape.
Lahat ng gusto ko ay susundin niyo, ang magkamali ay pipingutin ko.
Isa, Dalawa, Tatlo…
Naghuot ang dughan ni Lilian samtang nagtan-aw kanila. Nagpaabot nga adunay masayop nga bata samtang sila nagduwa.
Nagkugos-kugos si Josefina sa manok.
Mikuot si Lilian sa iyang bulsa ug gikuha ang lawog sa manok. Iya kining gipakaon sa manok dili kay tungod gigutom kini apan aron naa lay siyay mabuhat sa kiwaw nga higayon.
Paglabay sa pipila ka gutlo, misugod na siya’g istorya sa iyang inahan.
LILIAN
Pasayloa ko, Nay…
Maglisod siya og tan-aw kang Josefina.
JOSEFINA
Kung nananghid unta ka, mosabot ra man ko, Lilian.
Adunay kahilom.
Gitan-aw ni Lilian ang mga bata nga nagdula gihapon.
LILIAN
Naa koy isulti, Nay. Ayaw lang kasuko.
Iyang gitutokan ang iyang tiyan.
Gibutang ni Lilian ang iyang kamot ibabaw sa iyang tiyan.
Gikoptan ni Josefina ang iyang abaga. Nagpakita og mainitong pagdawat.
Leave a Reply